Aan Het Koudefront
Door Hara Estroff Marano gepubliceerd op 4 januari 2022 - voor het laatst beoordeeld op 4 januari 2022
Iryna Imago/Shutterstock, Vmenshov/iStock
Het is die tijd van het jaar waarin we weinig herinneringen nodig hebben dat we in een microbiële wereld leven. Als er enige troost schuilt in de komst van een verkoudheids- en griepseizoen dat de COVID-19-pandemie verergert, het is dat het de afsluiting is van twee jaar intensieve focus op manieren om de immuunafweer tegen de luchtwegen te versterken virussen.
Uit onderzoek blijkt dat 15 procent van de verkoudheid, net als bij COVID-19, wordt veroorzaakt door: coronavirus. Hoewel verkoudheidsveroorzakende coronavirussen net zo overdraagbaar zijn als COVID-19, bevoordelen ze de bovenste luchtwegen in plaats van zich diep in de longen te nestelen. De schade die zij aanrichten is doorgaans van korte duur.
Aan de andere kant hebben coronavirussen, omdat ze voortdurend over de hele wereld circuleren, samen met nog 200 andere luchtweginsecten, de neiging om hun slachtoffers opnieuw te infecteren. Zoals alle infecties veroorzaken ze een immuunreactie die snel een ontsteking veroorzaakt, die, in zijn haast om indringers te doden, giftige stoffen in de systemische circulatie giet. Hoezeer het ook deel uitmaakt van de immuunafweer, ontstekingen zijn uiteindelijk een destructief proces, een bekende verstoorder van de mentale functie en betrokken bij elke geestesziekte.
De eerste en snelste spelers die de plaats van infectie bereiken, zijn onderdelen van het aangeboren immuunsysteem – zo genoemd omdat het daar gewoon is, wachtend om op een ziekteverwekker te kunnen aanvallen. Het maakt het een noodzaak om immunologisch fit te blijven.
De conditie van het immuunsysteem heeft iets te danken aan de fysieke fitheid, en dezelfde levensstijlfactoren dragen aan beide bij. Regelmatige fysieke activiteit handhaaft de immuniteit. Dat geldt ook voor een gezond dieet, vooral een dieet dat de darmen voedt microbioom veel vezels en plantaardig materiaal.
Een aantal specifieke micronutriënten spelen ook een belangrijke rol. Vitaminen C en D en het mineraal zink zijn de belangrijkste daarvan. Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat elk van deze op een aantal specifieke en niet-specifieke manieren bijdraagt aan de immuunfunctie. Bovendien komen tekorten aan deze micronutriënten voortdurend voor bij degenen die besmet raken.
Vitamine C staat al lang bekend als infectiebestrijder. Een antioxidantversterkt het niet alleen de mucosale barrière tegen invasie, maar versterkt het ook het dodende vermogen van neutrofielen en andere aangeboren immuuncellen die naar het toneel snellen. Het is ook een sluipmoordenaar in de tweede golf van immuunafweer – de adaptieve of verworven reactie – waarbij de productie van B- en T-cellen betrokken is die zich richten op specifieke antigenen. Dit zijn de troepen die immuun maken geheugen voor het binnendringen van ziekteverwekkers in de toekomst.
Hoewel vitamine C een essentiële micronutriënt is, heeft 46 procent van de Amerikaanse volwassenen een ontoereikende inname, volgens de National Health Voeding Examenenquête (NHANES). Niet alleen verhoogt een vitamine C-tekort de vatbaarheid voor infecties, infecties stellen op hun beurt ook een aanzienlijk beroep op de vitamine C-spiegels.
Het handhaven van voldoende vitamine C-niveaus in de weefsels om infecties te voorkomen is één ding, en onderzoeken tonen aan dat regelmatige vitamine C-suppletie ademhalings- en andere infecties kan voorkomen. Het bestrijden van actieve infecties is een andere zaak, wat de argumenten voor verrijking alleen maar vergroot.
Vitamine D, aangemaakt wanneer de zon op de huid valt, is een voedingsstof met een steeds groter wordende portefeuille, die betrokken is bij veel systemen van het lichaam, inclusief de hersenen. De betekenis ervan voor het immuunsysteem is nog steeds niet volledig bekend, maar bijna elke cel in de immuunbrigade heeft receptoren voor vitamine D en het vermogen om dit te metaboliseren.
Tot nu toe is gebleken dat vitamine D de productie stimuleert van stoffen die fungeren als lichaamseigen antibiotica en ziekteverwekkers doden. Maar dat is misschien nog maar het begin. Lage niveaus van de vitamine worden regelmatig aangetroffen bij mensen met luchtweg- en andere infecties. Er bestaat een omgekeerd verband tussen infecties van de bovenste luchtwegen en de hoeveelheid vitamine D in het bloed.
Ongeacht of vitamine D infecties afschrikt of niet, het is aangetoond dat het de ernst van de ziekte verlicht. Het zet een rem op de productie van pro-inflammatoire responders. Dat heeft getraind aandacht hierop tijdens de pandemie, aangezien op hol geslagen ontstekingen verband houden met de meest ernstige gevolgen van COVID-19. Het maakt ook de vitamine D-status van Amerikanen verontrustend. Uit het NHANES-onderzoek bleek dat 95 procent van de Amerikaanse volwassenen onvoldoende hoeveelheden van de voedingsstof binnenkrijgt.
Het mineraal zink hanteert nog een andere benadering van immuniteit. Het wordt voornamelijk in rood vlees aan het Amerikaanse dieet toegevoegd en draagt bij aan zowel de aangeboren als de adaptieve immuniteit. Het mineraal zorgt ervoor dat de eerste immuunresponders naar de infectieplaats gaan en, eenmaal daar, voorkomt dat de ontsteking uit de hand loopt. Zonder zink wordt de immuunrespons overijverig en weefselvernietigend. Zink beïnvloedt ook de activiteit van de T-cellen van de adaptieve immuniteit, aangezien deze zich aanpassen om specifieke antigenen op binnendringende ziekteverwekkers te richten.
Het is bekend dat een tekort aan zink de gevoeligheid voor infecties vergroot. Volgens het NHANES-onderzoek heeft 15 procent van de Amerikanen onvoldoende zinkinname. Onderzoekers schatten dat 40 procent van de ouderen ronduit een tekort heeft. Zinksupplementen, in de vorm van zuigtabletten, verkorten de duur van verkoudheid. Het oordeel is nog niet of ze ze helemaal kunnen afweren.
En dan is er nog de vlierbes. Het is geen voedingsstof, maar een traditioneel middel tegen virale luchtwegaandoeningen, en COVID-19 heeft de belangstelling ervoor vergroot. De vrucht van de Sambucus-boom, vlierbes, zit boordevol antioxidanten. In één gerandomiseerde klinische studie beperkte het de duur en ernst van verkoudheid onder luchtreizigers. Maar hoe het precies zou kunnen werken, is onduidelijk.
Hoe meer wetenschappers het immuunsysteem onderzoeken, hoe groter de complexiteit die aan het licht komt. Maar het simpele feit blijft: de immuniteit heeft vaak een boost nodig om voorbereid te zijn op de seizoensvloed aan microben die onze agressors worden.
Immuniteit in gedachten
- Het immuunsysteem en het emotionele systeem zijn beide kanalen die onze aanpassing aan een zeer dynamische wereld vergemakkelijken.
- De hersenen en het immuunsysteem zijn niet eenvoudigweg parallelle verwerkers van aanpassing aan de omgeving; de twee systemen zijn ook fysiek met elkaar verbonden.
- Zowel het autonome zenuwstelsel en het neuro-endocriene systeem verbindt de hersenen en het immuunsysteem.
- Ontstekingen spelen hierbij een grote rol depressie door de immuunrespons op spanning.
- Het risico op depressie is hoog bij diabetes, hart- en vaatziekten, infecties en auto-immuunziekten – allemaal aandoeningen met een ontstekingscomponent.
- Cognitief gedrag Het is aangetoond dat therapie schadelijke immuunreacties, zoals de productie van pro-inflammatoire cytokines, vermindert.
- Psychotherapie met een groepscomponent blijkt de immuunfunctie te versterken.